‘Meisje, wat vind jij? Zal ik het doen?’, aldus mijn vader tijdens een proefrit in een Porsche honderd jaar geleden. ‘Pap, als jij dat leuk vindt, natuurlijk moet je dat doen!’. Mijn vader vroeg het omdat hij heel even gevoelig was voor wat de mensen uit het dorp er wel niet van zouden vinden. Heel even maar hoor. Hij heeft het natuurlijk wel gedaan. Gelukkig, want hij genoot. Er waren tijden daarvoor en ook tijden daarna dat mijn vader, overigens net zo vrolijk, überhaupt geen auto kon betalen. Zo kwam het in mijn jeugd voor dat we in een piepklein huisje woonden of in een villa en alles daartussen. Tot mijn dertiende jaar zijn we acht keer verhuisd. En in elk huis was het warm en gezellig. Ons (t)huis. Veel geld of minder geld.
Geld. Budget. Salaris. Geen salaris. Veel salaris. Minder salaris. Geld blijft een een onderwerp van gesprek. En ook ongezouten meningen over hoe een ander het uit zou moeten geven. Ik merk dat ik daar moeite mee heb. Ik vind namelijk dat iedereen dat helemaal zelf kan beslissen. Niemand anders gaat over de keuzes van degene die het geld uitgeeft dan diegene zelf.
Zo. Dat is mijn ongezouten mening.
Des te meer raakt het me dat de kranten en opiniebladen vol staan met discussies over het geld dat er om gaat in de ‘nieuwe’ branche ; schaduwonderwijs. Ik weet niet wat ik lees en hoor. Het lijkt ethisch niet acceptabel dat er organisaties zijn die geld verdienen over de wiskunde hiatende en om mentoren verlegende kinderen bij te staan. Ieuw! Niet moreel verantwoord toch?Naar schatting wordt er tussen de 185 miljoen en 265 miljoen uitgegeven in de branche ‘schaduwonderwijs’ in Nederland, oftewel particuliere ondersteuning en begeleiding van leerlingen. Even voor de beeldvorming; in de branche ‘drugshandel’ gaat er in Nederland naar schatting meer dan 10 miljard euro om. En al zijn de schattingen nogal ruim, de branche waar we ons zorgen over zouden moeten maken is naar mijn idee niet de eerste.
In verschillende artikelen, blogs en columns lees ik over de angst dat extra onderwijs de kansengelijkheid niet bevordert. Goed verdienende ouders zouden zich kunnen permitteren om meer kansen te kopen voor hun kind. Graag wil ik belichten dat goed verdienende ouders ook het meest belasting betalen. En met onder andere die belastingbijdrage kunnen ALLE kinderen in Nederland naar school. Dank jullie wel, goed verdienende ouders. Ook goed om bij stil te staan is in wat een geweldig land wij leven. Onze kinderen zijn nog steeds de gelukkigsten van de wereld! En ook op de onderwijsladder staan wij in veel grote onderzoeken erg hoog.
We hebben het goed.
Zoals ook te lezen in het onderzoek ‘licht op schaduwonderwijs’ is het moeilijk in kaart te brengen hoeveel bijles er gegeven wordt. Naast organisaties die zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, wordt er natuurlijk al sinds jaar en dag zwart bijgeklust door buurjongens, halfzussen en achternichtjes. Bijles, ondersteuning, overbrengen van kennis en vaardigheden…Het is iets dat al zo ver teruggaat als we terug kunnen vinden. Van mens tot mens en van dier tot dier. Of het nou is hoe je land om moet ploegen, hoe je een ingewikkelde wiskundige formule kunt toepassen of hoe je de lekkerste koffie zet. We leren het van iemand die het al beter kan dan wij. Anno 2021 hangt daar een prijskaartje aan. Geld is ons betaalmiddel. Anders zou je zeggen ‘help jij mij de stelling van Pythagoras onder de knie te krijgen, dan maak ik een pan tomatensoep voor jou’. Geen gek idee overigens. De discussie en zorg is natuurlijk dat het zou kunnen gebeuren dat de verschillen in het hebben van kennis tussen kinderen groter wordt. Omdat er een voorsprong gekocht zou kunnen worden.
We kunnen niet om de verschillen in besteedbaar inkomen per gezin heen. Die zijn er. Ook altijd al geweest. Er zijn gezinnen die in een villa wonen en er zijn er die in een asielzoekerscentrum wonen. Sommige families kunnen twee keer per jaar op vakantie. Naar het buitenland. Met het vliegtuig. En er zijn families die nog nooit op vakantie zijn geweest. Er zijn kinderen die naar dansles mogen én op paardrijles. En er zijn kinderen die niet naar een club of vereniging kunnen. Ook zijn er zijn kinderen extra begeleiding krijgen buiten school om. En er zijn kinderen die dat niet krijgen. Er zijn jonge mensen die veel geld uitgeven aan botox en fillers (ook een bloeiende branche, niet in verhouding met de branche schaduwonderwijs) en er zijn jonge mensen die dat niet kunnen. Is dit ook kansenongelijkheid? Om te kunnen voldoen aan het actuele schoonheidsideaal moet je immers ook geld besteden. In alle gevallen zou iedereen zelf moeten beslissen over hoe en waaraan je geld besteed. En in alle gevallen is er een kloof tussen degene die wel iets kunnen en zij die dat niet kunnen. Daar moeten we ons bewust van zijn. Daar moeten we met elkaar, als samenleving naar kijken. Daar moeten we samen willen zorgen voor meer kansen voor álle kinderen.
Nog een shout out naar de kinderen die gebaat zijn bij ondersteuning door derden. Of het nu door je vader of moeder, buurmeisje, mentor of die leuke begeleider bij het huiswerkinstituut is. uiteindelijk doen jullie het zelf. Hoeveel geld het kost doet er niet toe. Ook niet hoe lang je erover doet. Jij moet uiteindelijk toepassen wat je geleerd hebt.
“Enjoy to teach and reach”
Zelf heb ik er drie. Alledrie hebben zij uiteraard ook hun eigen wijze van school doorlopen. Waarvan het met name voor de middelste een helse tocht is. Je zou kunnen denken, ‘makkie, want zijn moeder heeft alles in huis. Niet eerlijk en een voorsprong ten opzichte van leerlingen waarvoor ondersteuning en begeleiding niet zo voorhanden is’. De werkelijkheid is anders. De beste, liefste en meest geduldige begeleiders staan met open armen voor hem klaar. We hebben samen alle aanvliegroutes geprobeerd. Van liefdevol tot streng en van vrijblijvend tot verplicht. Feit is: Hij vindt school verschrikkelijk. Waardoor dat komt is voor een ander stuk.
Ik wil er mee zeggen dat kinderen uiteindelijk zelf verantwoordelijk zijn voor de resultaten die zij behalen. Pijnlijk vind ik het wanneer kinderen gemotiveerd waren en door welke omstandigheden of levensfase dan ook, die motivatie kwijt zijn geraakt. Wanneer deze kinderen niet gezien worden, of begrepen, kan het zomaar gebeuren dat zij steeds minder gemotiveerd zullen raken. Net als de groep kinderen waarvan de ouders de weg niet weten in onderwijsland, of geen geld over hebben om hun kind ondersteuning te geven. Daarom hebben wij Stichting Enjoy! Community opgericht. Omdat alle kinderen gebaat zijn bij een goed programma buiten school en thuis om. Ook hierover schrijf ik in een ander stuk. Wij gaan meer kinderen begeleiden die gebaat zijn bij speciale en unieke aandacht van een mentor of buddy die hen werkelijk ziet en snapt. Zodat er meer kinderen zullen ervaren dat zij altijd verder kunnen leren. Kinderen leren vertrouwen. Op hun mentor of buddy en daardoor ook op zichzelf. Wij gaan dit doen met giften en donaties van bedrijven of particulieren die willen bijdragen aan de gezonde emotionele en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Wij creëren kansen. Ook voor kinderen waarvan de ouders hen dit niet kunnen bieden, om wat voor een reden dan ook. Of waarvan de ouders de route niet kennen in onderwijsland. Deze oplossing zorgt ervoor dat we nog meer kinderen kunnen helpen verder groeien. Ongeacht het vermogen van ouders of hun support op een andere manier. Wij bouwen een relatie op met de ouders op basis van vertrouwen. Ook de ouders met een goed inkomen hebben wellicht zorgen die niet direct zichtbaar zijn. Zeker in corona-tijd. Het taboe moet eraf. We zijn samen verantwoordelijk voor onze kinderen.
We wonen in een prachtig land met ongekend veel mogelijkheden. Laten we samen werken aan het herstel, aan het onderhoud én aan het verbeteren van ons systeem.
Note: Ik ben me ervan bewust dat er meer dan 12.000 kinderen die wel zouden willen, niet naar school gaan in Nederland omdat passend onderwijs toch niet iedereen past.
